Το γνωμικό που λέει «ο Γιάννης φοβάται το θεριό και το θεριό το Γιάννη», αποτελεί ίσως την καλύτερη περιγραφή της εικόνας που παρουσιάζουν οι φετινές αγροτικές κινητοποιήσεις και η αντιπαράθεση των αγροτών με την κυβέρνηση, ειδικά όσο «σφίγγει» ο κλοιός των μπλόκων και μεγαλώνει η ένταση στο εθνικό οδικό δίκτυο και στους συνοριακούς σταθμούς.
Μπορεί η χειμερινή κάθοδος των τρακτέρ να αποτελεί «θεσμό» την τελευταία 15ετία, όμως ποτέ δεν είναι όλα ίδια και αν θα πρέπει να υπάρξει ένας πρώτος διαχωρισμός, τότε σίγουρα η «περίοδος των μπλόκων» που άρχισε στα τέλη του 2008 με το πρώτο μεγάλο συλλαλητήριο των νεολαίων με αγροτικά αυτοκίνητα από τον Πλατύκαμπο στα Τέμπη, ανοίγει «νέα σελίδα» στην ιστορία των μπλόκων.
Ίσως είναι ακόμα νωρίς για να προεξοφληθούν οι μελλοντικές εξελίξεις στον αγροτικό χώρο, όμως είναι βέβαιο πως από τα τέλη του 2008 το «κέντρο βάρους» των κινητοποιήσεων έχει μετακινηθεί, οι πυρήνες διαμαρτυρίας έχουν πολλαπλασιαστεί και το μήνυμα που αποστέλλεται στους «χειριστές» των θεμάτων του αγροτικού χώρου δεν επικεντρώνεται στις οικονομικές διεκδικήσεις αλλά θέτει εξίσου επιτακτικά το αίτημα της ανασυγκρότησης θεσμών και δομών στον κλάδο της αγροτικής παραγωγής και οικονομίας.
Έτσι, μπορεί τα συμφέροντα και οι διεκδικήσεις όσων αγροτών βρίσκονται σήμερα στους δρόμους να μην είναι κοινά, καθώς μεταξύ πολλών άλλων, προέρχονται από διάφορες περιοχές, με διαφορετικές καλλιέργειες και ανομοιογενείς εκμεταλλεύσεις, ωστόσο είναι βέβαιο πως όλοι αντιλαμβάνονται ότι με μ’ αυτή την οργάνωση στον τομέα της παραγωγής και μ’ αυτές τις δομές σε ότι αφορά στη λειτουργία της αγοράς… δεν πας πουθενά!
Στην ίδια ανάλυση δείχνει να καταλήγει και η υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κατερίνα Μπατζελή, η οποία προσπάθησε να προλάβει τις εξελίξεις διαμορφώνοντας τους άξονες του «κοινωνικού διαλόγου» των οποίων, τουλάχιστον οι τίτλοι, αγγίζουν την «καρδιά» των θεμάτων που γενικότερα έχουν τεθεί για την ανασυγκρότηση του αγροτικού χώρου.
Το θέμα είναι ότι καθένας τους αντιλαμβάνεται διαφορετικά αυτή την ανασυγκρότηση. Αρκεί να αναφερθεί ότι ακόμη και η γενιά αγροτικών στελεχών με καίρια ευθύνη για το σημερινό κατάντημα, «ψελλίζει» κάπου – κάπου την ανάγκη αλλαγών στη διάρθρωση των συνεταιριστικών οργανώσεων και την διαμόρφωση των φορέων συνδικαλιστικής έκφρασης των αγροτών. Πόσο πιστευτές όμως μπορεί να είναι αυτές οι επισημάνσεις; Και πόση εμπιστοσύνη μπορεί να έχουν οι συντελεστές του αγροτικού χώρου στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει μια κυβερνητική ομάδα που διατηρεί «δεσμούς αίματος» με το σημερινό κατεστημένο «έκφρασης» των αγροτών;
Το παιχνίδι του «σκύλου με τη γάτα» που παίζεται αυτές τιμές στα αγροτικά μπλόκα και στα τηλεοπτικά παράθυρα, έχει άμεση σχέση με τις στρατηγικές της κάθε πλευράς στα συγκεκριμένα ζητήματα. Άλλωστε είναι κοινό μυστικό ότι ακόμα και αν οι θέσεις των θεσμοθετημένων εκπροσώπων του αγροτικού χώρου επηρεάζουν πολύ λίγο και συνήθως αρνητικά τα αγροτικά πράγματα, την ίδια ώρα διατηρούν ακέραιη τη συμβολή τους στις τοπικές και ευρύτερες πολιτικές εξελίξεις. Ακόμα και οι άγνωστοι στον πολύ κόσμο «ομαδάρχες» των μπλόκων, εξασφαλίζουν με άνεση μια θέση στους συνδυασμούς των δήμων και στα νομαρχιακά συμβούλια.
Ο μεγάλος ανταγωνισμός σ’ αυτό το επίπεδο ίσως να κρύβει και το «μυστικό» της επιτυχίας των αγροτικών συγκεντρώσεων το τελευταίο 15ήμερο. Δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί ωστόσο, ούτε η ένταση των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι αγρότες ούτε η ανασφάλεια την οποία βιώνουν για το επαγγελματικό τους μέλλον, ούτε και η συσσωρευμένη αγανάκτηση για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει αυτό το χώρο το πολιτικό σύστημα.
ImageΆλλωστε, πολλές από τις τοποθετήσεις κομματικών εκπροσώπων στα τηλεοπτικά πάνελς των τελευταίων ημερών, είναι ενδεικτικές της στείρας προσέγγισης που καταγράφεται στο αγροτικό ζήτημα. Η ευκολία της καταδίκης για την κατάληψη του οδικού δικτύου, η διευκόλυνση της αντιπαλότητας με άλλες κοινωνικές ομάδες, η επίκληση της περιπτωσιολογίας για την συκοφαντία των διαμαρτυρομένων, η αξιοποίηση ή και παραποίηση πολλές φορές αιτημάτων για τον χλευασμό των διεκδικήσεων, είναι μέρος της πραγματικότητας που βιώνει καθημερινά το τελευταίο διάστημα μια ολόκληρη επαγγελματική τάξη με αδιαμφισβήτητη προσφορά στην ανάπτυξη του τόπου.
Αφορμές σίγουρα υπάρχουν! Πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά όταν μιλάμε για την πολυπληθέστερη, την πλέον ανοργάνωτη και ίσως την πιο αδύναμη οικονομικά επαγγελματική τάξη; Η εγχώρια αγροτική παραγωγή, με τα όποια ελαττώματά της, στήριξε για πολλές δεκαετίες τη μεταποιητική βιομηχανία, δημιούργησε μεγαλέμπορους και εργοστασιάρχες, ανέδειξε τραπεζίτες, αποτέλεσε τη βάση για την ανάπτυξη του σύγχρονου αστικού κράτους. Στο βάθος όλοι χρειάζονται τον αγρότη! Έμποροι, μεταποιητές, λιανοπωλητές και καταναλωτές! Ίσως όμως να τον προτιμούν λιγότερο οργανωμένο και με μικρότερη διαπραγματευτική ικανότητα! Κι αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα που οφείλουν να κερδίσουν αυτή τη φορά οι αγρότες!